Zie je kind

Sociale competenties

De kinderopvang is bij uitstek de plaats waar kinderen hun sociale competenties kunnen ontwikkelen. Al van jongs af aan leren kinderen zich te verhouden tot andere kinderen; ze passen zich aan, nemen sociale rollen aan in een groep, leren hun behoeften uit te stellen en doen elkaar na.

Natuurlijk lukt dit het ene kind een stuk gemakkelijker dan een ander kind, maar ze hebben er dagelijks mee te maken en pikken ervan op wat ze aankunnen of waar ze aan toe zijn. Door een duidelijke dagstructuur te bieden, kan je als pm-er het groepsgevoel versterken en bevorderen dat een kind daar onderdeel van wil uitmaken. Het helpt hierbij om een kind uitleg te geven en je verwachtingen helder te maken. Hierdoor ervaart een kind voorspelbaarheid en dat geeft een gevoel van emotionele veiligheid.

Om je op je gemak te kunnen voelen in een groep heb je nodig dat er aan de voorwaarde dat je je veilig voelt, voldaan wordt. Een goed voorbereide ruimte en een gevarieerd aanbod van activiteiten geven kinderen de kans om plezier met elkaar te hebben, met andere kinderen te spelen, te ontdekken en te leren. Natuurlijk botsen kinderen ook met elkaar of raken zij in conflict. Als pm-er grijp je dan vaak automatisch in en vervul je voordat je het weet de rol van scheidsrechter/ politieagent. Dat is een rol waar niemand blij van wordt en waar je als pm-er op leeg loopt. Om je positieve energie te behouden, is het effectiever om te beschrijven wat je ziet in plaats van dat je direct een conflict wil oplossen voor de kinderen. Je probeert dan zonder waarde oordeel de situatie te beschrijven en de kinderen inzicht te geven in het probleem: “Jullie willen allebei op deze fiets en er is er maar één van” of “Hij wil graag met jullie meespelen, maar jullie zeggen dat je dat niet wilt”.

Kinderen vanaf ongeveer 3 jaar kunnen zelf een oplossing bedenken. Kinderen die hun eigen oplossingen met afspraken erbij bedenken, zijn veel meer geneigd om zich hieraan te houden dan wanneer een volwassene ze een afspraak oplegt. Onder de 3 jaar kan je wel al benoemen wat je ziet. Dan kan je de kinderen ook al vragen of ze een oplossing kunnen bedenken. Hoe jonger kinderen zijn hoe moeilijker dit uiteraard is, maar de intentie om ze te betrekken bij het vinden van een oplossing kan je wel al voorleven. Als het kinderen niet lukt om met een oplossing te komen, kan je ze hier alsnog bij helpen. Je kunt dan een voorstel doen en bij de kinderen checken of ze dit oké vinden? Overigens kan je kinderen beter niet forceren om met elkaar te moeten spelen. Wel is het fijn als eventuele onderliggende conflicten besproken kunnen worden. Daarmee kan je als pm-er sociale vaardigheden tussen kinderen versterken. Zo is uit onderzoek gebleken dat kinderen die elkaar een massage gaven, elkaar daarna positiever benaderden. Zo kan je als pm-er een activiteit gebruiken om groepsprocessen positief te beïnvloeden.